Tản mạn về lòng tin và đức tin
1. Ở biển hồ Galilee, có một tảng đá khắc câu nói nổi tiếng của thánh Peter, người che chở cho chúa Jesus trong các cơn hoạn nạn “Tôi vẫn tin ngài, dù không hiểu – I totally trust in you, even when I don’t understand”. Người đời sau này hay đến biển hồ Galilee để ăn cá chép thánh Peter, một loại cá do ông nuôi ngày xưa. Người ta nhắc đến thánh Peter như một biểu tượng của lòng tin tuyệt đối, một đức tin sắt son mà không thể dùng logic để lý giải.
Ở chân núi Hoa Sơn cách thành Tây An không xa (Tây An là nơi đặt kinh đô và các bạn có thể thấy dấu tích của các nhân vật độc đáo trong lịch sử như Tần Thuỷ Hoàng, Dương Quý Phi, Võ Tắc Thiên, Đường Minh Hoàng…) có tảng đá khắc một câu chuyện rất lạ. Đó là Tần Thuỷ Hoàng, vị hoàng đế thống nhất Trung Hoa, mang tiếng xấu là bạo chúa. Và là bạo chúa nên Tần Vương đối mặt với hàng ngàn lần ám sát. Lúc đó các nước chư hầu tìm mãi trong thiên hạ được 1 dũng sĩ, mình đồng da sắt, nhanh nhẹn hơn người, cuối cùng cũng lọt được vào cung cấm. Tuy nhiên khi chạm mặt nhau, quân sĩ thì khoảng cách rất xa, và lưỡi gươm của dũng sĩ đã đặt trên cổ Tần Thuỷ Hoàng, thì bỗng dưng dũng sĩ nghĩ khác. Dũng sĩ nói, “ông đã bức hại cha mẹ tôi, bà con tôi. Tôi đã luyện kiếm mấy chục năm nay chỉ để trả thù. Nhưng bây giờ, khi chạm mặt với ông, tôi xin lỗi tất cả. Chỉ có ông là người có thể thống nhất được thiên hạ, còn tôi, chỉ là người giỏi hơn ông về kiếm pháp, và tôi thật nhỏ nhen, không xứng đáng làm đại trượng phu”. Nói rồi dũng sĩ tự vẫn, Tần Vương không bất ngờ, phong dũng sĩ đó làm anh hùng. Những lần ông đốt sách hết để thống nhất chữ viết, rồi mang tiếng bạo chúa với thiên thu, ông biết chỉ có 1 người hiểu ông, người mà đã chạm mặt với ông trong một lần ngắn ngủi.
2. Trên mạng, thỉnh thoảng lại có câu chuyện bạn trẻ cho tiền người ăn xin rồi sau đó đi theo quan sát, thấy họ giả vờ để được thương hại, nên tức tối, day dứt khôn nguôi, rồi từ đó thấy hành khất thật giả gì cũng lạnh lùng.
Có lẽ các bạn cũng không sai, cho thì luôn mong muốn mình cho đúng chỗ, đúng người. Nhưng cuộc sống không phải luôn luôn đúng như mình mong muốn mà nếu chúng ta cứ nhìn đời sống bằng con mắt nghi ngờ, e rằng lòng nhân ái sẽ từ từ mất đi.
Cho, thì cũng phải biết quên.
Cho thì nên đặt niềm tin, phải có lòng tin. Nếu không tin, tốt nhất là không làm từ thiện. Để hạn chế “sai sót” trong lòng tin, trước khi cho cần có nhận định tốt – xấu, đúng – sai, và khi cho đi nên tin điều mình làm sẽ tạo ra thay đổi, có những thay đổi mà mình không lường trước được.
Nhưng làm từ thiện chính là làm cho mình. Cho mình sự thương yêu, lòng trắc ẩn. Và cả tính hào sảng. Họ dùng làm gì kệ họ, mình cứ tin là họ làm đúng, mình sẽ ăn ngon ngủ yên.
Lòng tin vô cùng cần thiết trong nhiều khía cạnh đời sống. Hôn nhân chẳng hạn, chọn vợ chọn chồng, cứ tìm hiểu rồi cưới. Cưới thì phải tin nhau như 2 trong 1 vậy. Chứ sao vợ chồng mà còn thậm thụt tiền bên ngoại tiền bên nội, quỹ đen quỹ đỏ, nhắn tin trong nhà tắm, rồi có người lén vợ hoặc chồng đi vắng thì mở tin nhắn ra coi, mở email ra đọc? Do không tin nhau mới làm vậy.
Nhiều người vợ không cho chồng đi nhậu, đi mát xa cũng lỗi tại chồng, đã làm gì để cô ấy không tin như vậy? Và các cô vợ cũng vậy, đã chấp nhận cho chồng ra ngoài làm ăn sao lại cứ kè kè theo giữ? Phải tin chồng mình chứ. Nếu cho rằng chồng không đủ bản lĩnh từ chối cám dỗ thì giữ cũng không để làm gì ngoài thất vọng mà thôi.
Mọi thứ trên Trái đất này, trừ 4 tài sản riêng có của mỗi người là nhân cách, trí tuệ, thể lực, vốn sống… mọi cái khác là vật ly thân, càng giữ càng mất, càng tin càng được.
Nhiều bạn khởi nghiệp nhưng không thành, vì thiếu mất sự hào sảng. Đã nhận nhân viên vô làm thì phải tin họ. Sau thời gian thấy họ thay đổi so với ban đầu thì có thể yêu cầu thôi việc. Đừng tò mò dòm ngó, lục lọi email giấy tờ, dòm ngó các quan hệ cá nhân… khiến nhân viên ức chế mà mình ức chế còn nặng hơn.
Đối tác làm ăn cũng vậy. Đã giao dịch thì phải tin. Kiểm tra đã đời đi, rồi ký hợp đồng. Ký rồi phải tin nhau, không tin không làm ăn được. Bên mua thì sợ bên bán không giao hàng, giao hàng sai. Bên bán thì sợ bên mua không thanh toán, thanh toán không đúng hạn… Cuối cùng giao dịch không diễn ra. Làm 10 lần có thể mất 1 lần, không sao cả, mình càng có kinh nghiệm, nhưng đừng để mình mất lòng tin với mọi đối tác. Đầu óc chúng ta nên giữ bình yên phóng khoáng mới làm được điều hay chứ không thể ngồi thấp thỏm lo âu chỉ cho một đơn hàng, một giao dịch kinh tế.
Mọi sự tan vỡ trong mọi mối quan hệ như hôn nhân, tình bạn, làm ăn… đều bắt nguồn từ sự không tin nhau. Sẽ phải trả giá cho lòng tin. Rất nhiều là đằng khác. Nhưng thà như thế còn hơn. Vì người có lòng nghi ngờ thì không có gì, kể cả sự trải nghiệm.
3. Tuổi trẻ có gì? Tiền bạc ít, tri thức thì đang lĩnh hội từ từ, trải nghiệm cũng ít, kinh nghiệm sống cũng ít, địa vị xã hội cũng chưa… chỉ có cái nhiệt tình tuổi trẻ. Vậy thì hãy nhiệt tình cống hiến, nếu bạn không muốn cống hiến, thì bạn còn lại gì để gọi là tuổi trẻ? Đã “cống” đã “hiến” thì cứ phải quên đi. Cống chút lương cho trẻ em vùng núi thì khó chịu, sợ tổ chức từ thiện nó ăn mất nên cuối cùng không gửi đồng nào. Hiến chút máu cho cộng đồng thì đòi “hạch toán chí phí, lãi lỗ thế nào, sao lấy máu của tôi cho tôi có hộp sữa cân đường mà lại bán máu cho bệnh nhân” trong khi họ không hề biết là chi phí xử lý 1 đơn vị máu tới hơn 1 triệu và giá bán ra quy định cho bệnh nhân là dưới 500.000 đồng, Nhà nước vẫn đang bù lỗ.
Muốn làm nên nghiệp lớn, cứ phải có lòng tin và sự hào sảng. Dù ai đó chê là ngu, chê dại, chê khờ, kệ họ. Vẫn cứ tin người dù bị lừa, chấp nhận điều đó, sẽ thấy tâm trí thoải mái hơn. Lại bị lừa nữa rồi, và vui vẻ tiếp tục yêu đời. Tiếp tục tin người. Đặt cược hết ván này đến ván khác vào những người trẻ thế hệ sau. Lẽ nào trong ngàn người, không có 1 người đủ trình và đức? Tần Thuỷ Hoàng tưởng cả đời cô độc quạnh hiu, cuối cùng cùng tìm ra được 1 dũng sĩ kia mà. Như bài viết này, chắc trong thiên hạ vẫn có người hiểu và làm được. Lẽ nào ai ai cũng đắm mê sở hữu và sợ mất, nên không dám tin người?
4. Cái giá trị nhất của mỗi cá nhân, gia đình, công ty và lớn hơn nữa như dân tộc, quốc gia chính là lòng tin. Dù cứ phải trả giá cho vài giây phút dại khờ. Nhưng không sao cả. Vì không có lòng tin, xã hội sẽ không nhân văn. Không có lòng tin, kinh tế sẽ không thể phát triển. Người ta không tin nhau thì không thể cùng nhau đi xa.
Steve Job, thiên tài trong thế kỷ này, có nói: “Hãy cứ khát khao, hãy cứ dại khờ”. Hay Lão Tử từng nói, “người mà không có lòng tin trọn vẹn, thì không đáng tin cậy”.
- Cre: Tony buổi sáng
